TEKNOLOJİ TASARIM
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.

TEKNOLOJİ TASARIM


 
AnasayfaGaleriAramaLatest imagesTIKLA İZLEKayıt OlGiriş yapİLETİŞİM
Giriş yap
Kullanıcı Adı:
Şifre:
Beni hatırla: 
:: Şifremi unuttum
En iyi yollayıcılar
Admin
Kibritin İcadı Vote_lcapKibritin İcadı Voting_barKibritin İcadı Vote_rcap 
çağrı
Kibritin İcadı Vote_lcapKibritin İcadı Voting_barKibritin İcadı Vote_rcap 
havvaozcelix
Kibritin İcadı Vote_lcapKibritin İcadı Voting_barKibritin İcadı Vote_rcap 
beza
Kibritin İcadı Vote_lcapKibritin İcadı Voting_barKibritin İcadı Vote_rcap 
prof.emreoktay
Kibritin İcadı Vote_lcapKibritin İcadı Voting_barKibritin İcadı Vote_rcap 
sebostan07
Kibritin İcadı Vote_lcapKibritin İcadı Voting_barKibritin İcadı Vote_rcap 
darklord
Kibritin İcadı Vote_lcapKibritin İcadı Voting_barKibritin İcadı Vote_rcap 
03ebru03
Kibritin İcadı Vote_lcapKibritin İcadı Voting_barKibritin İcadı Vote_rcap 
TAKM
Kibritin İcadı Vote_lcapKibritin İcadı Voting_barKibritin İcadı Vote_rcap 
Evren Uysal
Kibritin İcadı Vote_lcapKibritin İcadı Voting_barKibritin İcadı Vote_rcap 
Anahtar-kelime

 

 Kibritin İcadı

Aşağa gitmek 
YazarMesaj
crazy stars
b>Aktif-Üye!
avatar


Mesaj Sayısı : 33
Kayıt tarihi : 12/03/09
rep puanı ver : 58
REP PUANI : 0

Kibritin İcadı Empty
MesajKonu: Kibritin İcadı   Kibritin İcadı Icon_minitimeCuma Mart 20, 2009 6:14 pm

Ateşin insanlık tarihindeki önemi aşikar; ilk zamanlarda güç bela elde edilen ateşin nasıl kutsandığını da gayet iyi biliyoruz..17. yüzyılda icat edilen kibrit bu yükü insanın omuzlarından kaldırdığı için büyük bir hizmet olarak nitelendirilebilir...Sonradan popülerleşen çakmak ise mertliği amansızca bozmuştur...

Kibritin İcadı Kibrit



Gelelim kibritin tarihine..1669'da fosforun keşfinden sonra, tanıdık İrlandalı kimyacı Robert Boyle (1627-1691) (bkz. Boyle-Mariotte kanunu), kükürtle kaplı bir tahta parçasını, fosforla kaplı bir kağıda sürttüğünde ateş çıktığını keşfetti. Ama onun zamanında kibrit kavramı henüz ortaya çıkmamıştı..Daha sonra, 1827'de John Walker adlı bir İngiliz kimyacı, bir tahta çubuğun ucunu çeşitli kimyasallarla kaplayıp kuruttuktan sonra, çubuğun herhangi bir yüzeye sürtülmesiyle ateşin ortaya çıktığı keşfetti. Walker'ın kullandığı kimyasallar da antimon sülfür, potasyum klorat, zamk (gum) ve nişastaydı. İcadı da Türkçeye sürtünme kibriti olarak çevireceğimiz (friction matches) kibrit çeşidiydi. Bu arada belirtmeliyim ki, kibritler sürtünme kibriti ve güvenlik kibriti (safety matches) olarak ikiye ayrılıyormuş; sürtünme kibritleri herhangibir yüzey üzerine sürtüldüğü takdirde yanarken, güvenlik kibritleri ise sadece belli yüzeyler üzerine sürtüldüğünde (mesela kibrit kutusunun yan yüzü) yanmakta... Bunu belirleyen ise tabi ki kibrit çöpünün ucundaki kimyasalların içeriği...

Konumuza devam edecek olursak, Walker amca ilk kibriti icat etmesine rağmen, bundan çok az para kazanabilmiş..O zamanlar da çakallar mevcutmuş ve Walker'ın icadını gören Samuel Jones, bunu pazarlamaya karar vermiş.. Ama kötü kokusundan dolayı pek rağbet görmemiş.. Bundan sonra, 1830'da Fransız kimyacı Charles Sauria, beyaz fosfor kullanarak kokusuz bir kibrit yapmış, ama bu kibrit de beyaz fosforun zehirli olmasından ötürü birçok rahatsızlığa neden olmuş ve pek tutmamış..Ve beklenen hamle 1855'te İsveç'ten gelmiş..İsveçli Johan Edvard Lundstrom ilk güvenlik kibritinin patentini almış.. Yaptığı şeyse, bir kutunun dış yüzeyine kırmızı fosforu sürüp, geri kalan kimyasalları da kibrit çöpünün uç kısmına koymakmış. Böylece hem beyaz fosforun zehirli etkisinden kurtulmuş, hem de sürtünme kibritlerinde görülen şiddetli alev alma gibi sorunlar ortadan kalkmış.. Bu tür kibrite güvenlik kibriti denmesinin sebebi de bu olsa gerek..

1889'da Joshua Pusey, ilk kibrit kutusunu icat edip patentini almış, ama 1896'da patentini Diamond Match Company'ye 4000 dolar ve bir iş karşılığında satmış!! 1911'de şirket, Amerikan başkanının ricası üzerine patenti kaldırmış. Bu arada belirtmeliyim ki, beyaz fosforun kibritlerde kullanımı 1875'de Danimarka'da, 1879'da İsveç'te ve 1911'de Amerika'da yasaklanmış.. Bir de ek bilgi olarak, 1867-1925 arası dönemde, dünyanın en büyük kibrit üretici devletleri İsveç, Amerika ve Japonya'ymış... Bu bilgiyi öğrendikten sonra, şu sıralar bakkallardan aldığım, üzerinde Swedish match yazan kibritlere şaşırmıyorum:))

Biraz uzattık ama gelelim kibritin kimyasına... Aslında ayrıntılı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz ama biraz açıklama yapmakta yarar var.. İlk olarak kibritteki kimyasalları, kibrit çöpünün ucundakiler, çöpün üzerindekiler ve kibrit kutusunun yan kenarındakiler diye ayırmakta fayda var.. Kibrit çöpünün ucunda potasyum klorat, kükürt, reçine, cam tozu veya kil tozu ve yapışkan tutkalımsı bir madde varken, kutunun yan kenarında tutuşturucu olarak kırmızı fosfor ve antimon sülfür varmış. Kibrit çöpünün gövdesinde ise yanmayı sağlaması için parafin ve yanmayı kontrol etmesi için amonyum dihidrojenfosfat varmış... Son olarak, kibrit çöpleri Türkçe'de titrek kavak olarak bilinen Aspen ağaçlarından yapılıyormuş ve bu ağacın özelliği, diğer birçok ağactan daha hızlı büyümesi ve ev veya kağıt hamuru yapımı için uygun olmayışıymış...

duygu taşdemir 6-a 107 (crazy stars)
Sayfa başına dön Aşağa gitmek
 
Kibritin İcadı
Sayfa başına dön 
1 sayfadaki 1 sayfası
 Similar topics
-
» MUM un icadı
» CD NIN BULUNUŞU
» LeNsİn iCaDı
» paranın icadı
» saatin icadı

Bu forumun müsaadesi var:Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz
TEKNOLOJİ TASARIM :: TEKNOLOJİ TASARIM DÖKÜMANLARI :: BULUŞLAR VE HİKAYELERİ-
Buraya geçin: