THALES

THALES(M.Ö.624-M.Ö.548)

Milet okulunun ilk temsilcisi olan Thales M.Ö.624 yılında doğmuş ve M.Ö.548 yılında ölmüştür.Varlıklı bir tacirdi.Yunanlı yedi bilgeden biri olarak kabul edilmekteydi.Thales ile ilgili şu hikaye kayıtlara geçmiştir.Lidyalılarla Persler arasında uzun süren bir savaş sırasında,28 Mayıs 585 tarihinde,Güneş'in tutulacağını önceden bildirmiş ve bu olaydan çok etkilenen iki kral derhal bu savaşa son vermişlerdir.Bu hikaye,ilk bakışta inanılmaz gibi görünmekteysede,şu noktayı göz ardı etmemek gerekir:Babilliler,Güneş tutulmasının önceden bildirme olanağını veren Saros Periyodu'nu biliyorlardı.Söylendiğine göre,Thales Mısır'a gittiğinde bunu öğrenmişti.

İlk Yunan matemetikçisi Thales'tir.Thales'le birlikte geometri ilk defa dedüktif(yani tümdengelimsel)bir bilim dalı haline geldi.



Thales,bir cismin gölgesinin,kendi boyuna eşit olduğu bir anda,diğer bütün cisimlerin gölgelerininde,kendi boylarına eşit olacağını biliyordu.

Thales,bir geminin kıyıdan ne kadar uzak olduğunun ölçülmesi ile de ilgilenmiştir.Bu ölçümü,iki dik üçgenin kenarları arasındaki orantıdan yararlanarak yapmıştır.

Aşağıdaki geometrik öneriler ona atfedilmektedir:

1.Yarıçap,daireyi iki eşit parçaya böler.

2.İkizkenar bir üçgenin tabanına komşu olan açılar eşittir.

3.İki doğru kesiştiğinde karşıt açılar eşittir.

4.Yarım daireyi gören açılar diktir.

5.İkişer açısı ve birer kenarları eşit olan üçgenler birbirlerine eşittir.

Thales,eşit açı yerine benzer açı deyimini kullanmaktadır,bundan da açıyı nicel bir büyüklük olarak değil,bir şekil olarak düşündüğü sonucu çıkmaktadır.

Bunların kanıtlamalarını yapabiliyor muydu?Eşit oldukları sonucuna nasıl ulaşmıştı?Bu soruların yanıtını bulmak olanaksızdır.Ancak tarihte geometrik önerilerin gerekliliğine inanan ilk kişi Thales'tir.

Thales aynı zamanda astronomiyle de ilgilenmiş ve tarih kitaplarına ilk Yunan astronomu olarak geçmiştir.Gökyüzündeki yıldızları gözlemlerken bir kuyuya düştüğünü herkes bilir.28 Mayıs 585 yılında gerçekleşen Güneş tutulmasını önceden tahmin etmi olmasına rağmen,Yer'in bir disk biçiminde olduğunu düşündüğünden,Ay ve Güneş tutulmalarının nedenlerini bilmesi olanaksızdı.

Mısırlılardan yılın 365 gün olduğunu öğrenmişti.Kuzey yönünün bulunmasında Küçük Ayı'nın kullanılabileceğini biliyordu ve Yunan gemicilerine Küçük Ayı takım yıldızını gözlemleyerek seyahat etmelerini önermişti.Nitekim denizci bir millet olan Fenikeliler de Büyük Ayı'yı kullanıyorlardı.

Thales herşeyin aslının su olduğunu söylüyordu;su,katı,sıvı ve gaz olmak üzere üç durumda bulunabilirdi.Suyun olmadığı yerde hayatın da olmayışı,bu maddenin asli oluşunun en güçlü kanıtlarında biriydi.Thales,bu görüşleri ve Homeros'un hikayelerini bir yana bırakan gözlemsel düşünceleri nedeniyle bilimin doğuşunda önemli bir rol oynamıştır.

Aristotales'e göre,Thales,mıknatısın demir tozlarını çekmesi nedeniyle canlı olduğuna inanıyordu.Nasıl bir yorum getirirse getirsin,mıknatıstan söz eden ilk kişi de Thales'ti.


Burcu Kantarcılar 7b 214