Alan Turing Alan Turing-Sackville Park
Alan Mathison Turing (
23 Haziran 1912 –
7 Haziran 1954),
İngiliz matematikçi ve bilgisayar bilimcisi. Bilgisayar biliminin kurucusu sayılır. Geliştirmiş oldugu
Turing testi ile makinaların ve bilgisayarların düşünme yetisine sahip olup olamayacakları konusunda bir kriter öne sürmüştür.
II. Dünya Savaşı sırasında
Alman şifrelerinin kırılmasında çok önemli bir rol oynadığı için savaş kahramanı sayılmıştır. Ayrıca
Manchester Üniversitesi'nde çalıştığı yıllarda,
Turing makinası denilen
algoritma tanımı ile modern bilgisayarların kavramsal temelini atmıştır.
Adı ayrıca
Princeton'da beraber çalıştığı tez hocası
Alonzo Church ile geliştirdiği
Church-Turing Hipotezi ile de matematik tarihine geçmiştir. Bu tez bir
algoritmayla tarif edilebilecek tüm hesaplamaların dört işlem, projeksiyon, eklemleme ve tarama operasyonlarıyla tarif edilebilecek hesaplamalardan ibaret olduğunu ifade eder. Bir
matematiksel teorem olmaktan ziyade
matematik felsefesi hakkında çürütülememiş bir
hipotezdir.
1952 yılında şantaja maruz kaldığı şikayetiyle polise başvurup
eşcinsel olduğunu açıklayan
Turing, eşcinsellik suçlamasından yargılanıp 1 sene boyunca
östrojen iğnesi olmaya mahkum edilmiştir.
1954 yılında
potasyum siyanid zehirlenmesinden ölmüştür. Polis araştırmasında
Turing'in ölmeden önce ısırdığı elmanın zehirli olduğu anlaşılmış ve ölümün
intihar sonucu olduğuna karar verilmiştir. Buna rağmen annesi,
Turing'in zehirlenmesinin kaza sonucu olduğu iddiasını sürdürmüştür.
Adı ayrıca anısına verilen ve
bilgisayar biliminin
Nobel'i sayılan
Turing Ödülü ile de akademik bilişim dünyasının bir parçası olmuştur.
Gelişim biyolojisi alanındaki en önemli matematiksel modellerden biri olan
reaksiyon-difüzyon modeli de Turing tarafından formüle edilmiştir.
ÇOCUKLUĞU VE GENÇLİĞİAnnesi Sara, Hindistanın Orissa şehrinin Chhatrapur kasabasında hamile kalmıştır. Babası Julius Mathison
Turing Hindistan Sivil Örgütünün bir üyesiydi. Julius ve annesi Sara Alan'ı
İngitere'de dünyaya getirmek istediler ve böylece Alan Turing'in 23 Haziran 1912 de doğduğu ve bina dışında kayıtlı mavi plakası bulunan, Colonnade Hotel olan, Maide Vale’ye, Londra, döndüler. John adlı bir abisi vardı. Babasının sivil örgüt komisyonu hala aktifti ve Turing’in çocukluk yılları boyunca ailesi iki oğlunun kalması için İngiltere Hastings’teki arkadaşlarına bırakarak Guildford, İngiltere ve Hindistan arasında seyahat etti. Turing yaşamının erken dönemlerinde dâhilik işaretleri gösterdi ve bunları sürekli olarak sergileyecektir.
Ailesi onu 6 yaşında iken bir gündüz okulu olan St Michaels’e kaydetti. Diğer eğitmenlerini müteakiben başöğretmen de çabucak onun zekâsını farkına varmıştır. 1926’da 14 yaşındayken Dorest’te meşhur ve pahalı bir devlet okulu olan Sherborne okuluna gitti. Yarıyılın birinci günü İngiltere’deki Genel Greve denk geldi, ancak bu ilk gününe Southhamptondan tekbaşına 60milden fazla bisiklet sürerek ve geceyi bir otelde geçirerek katılmasına sebep oldu.
Turing’in matematik ve bilim üzerine doğal eğilimi, Sherborne’daki eğitim tanımı daha çok klasikler üzerine olan öğretmenlerinin saygısını kazandırmadı. Müdürü ailesine şöyle yazmıştır: ‘Umarım iki okul arasında eğilimi olmaz. Eğer devlet okulunda kalacaksa eğitilmeyi amaçlamalı. Eğer sadece bir Bilim adamı olacaksa devlet okulunda vaktini boşa harcıyor.
Buna rağmen
Turing sevdiği çalışmalarda göze çarpan yeteneğini göstermeye devam ediyor, ileri seviyede problemler basit bir hesap makinesi olmadan çözüyordu. 1928’de 16 yaşına geldiğinde
Albert Einstein’ın çalışmasıyla karşılaştı; onu kavramakla kalmadı
Einstein’ın
Newton hareket yasası sorgulamalarını asla açıklığa kavuşmamış bir yazıdan sonuca ulaştırdı.
Turing’in okuldaki umutları ve ihtirasları ilk aşkı olan kendinden yaşça biraz daha büyük akademik öğrencisi
Christopher Morcom’la kurduğu yakın arkadaşlığı ile daha da yükseldi. Morcom aniden hastalıklı bir ineğin sütünü içmesi sonucu ağır
tüberküloz komplikasyonundan, Sherborne’daki son yarıyıllarındaki sadece bir kaç hafta içinde öldü.
Turing’in dini inancı yıkıldı ve ateist oldu. İnsan beyninin materyalist olması gerektiğini savunan çalışmalar da dahil olmak üzere tüm fenomenlerin suçluluğunu benimsedi.
ÜNİVERSİTE VE HESAPLANABİLİRLİK ÜZERİNE ÇALIŞMALARITuring’in bilim ve matematiğe olduğu kadar klasik çalışmalar üzerine de istekli olmaması onun
Cambridge Trinity Koleji’ne bir burs kazanmasında başarısızlık ve ikinci tercihi olan Cambridge King Koleji’ne gitmesi demek oldu. 1931’den 1934’e kadar orada öğrenciydi, seçkin bir dereceyle mezun oldu ve 1935’te merkezi limit teorisi bilimsel araştırması etkinliğiyle King’te akademik üye seçildi.
“Saptama Problemi Hakkında Bir Uygulamayla Birlikte Hesaplanabilir Sayılar” (28 Mayıs 1936’da öne sürülen) adlı çok önemli makalesinde
Kurt Gödel’in 1931’deki hesaplama ve kanıtın sınırları üzerine sonuçlarını yeniden formüle ederek, Gödel’in şu anda evrensel aritmetik-tabanlı biçimsel diliyle Turing makineleri dediğimiz, biçimsel ve basit aletlerle yerini almıştır. O aslında hiçbir Turing makinesinin, pratik uygulamaları olmasa bile, pratikte gerçekleştirilebilir alternatiflerinden daha yavaş olarak, algoritmik olarak temsil edilebildiği takdirde herhangi makul matematiksel bir problemin performans kapasitesine sahip olacağını ispatladı.
Turing makinaları günümüzün hesaplama teorilerinin merkez objesidir.
Turing makinleri için aksak problemin kararverilemez olduğunu gösterek Saptama Probleminin bir sonucu olmadığını ispatlamaya devam etti: genel anlamda, algoritmik olarak sunulan bir Turing makinası her zaman aksasa bile, karar vermek mümkün değildir. Kanıtının
Alonzo Church’ün onun lambda hesaplamasına saygıda eşitlik kanıtını müteakiben yayınlandığı sırada, Turing’in çalışması çok daha kabul edilebilir ve sezgiseldi. Bu ayrıca herhangi bir diğer makinanın görevlerini yerine getirecek bir makinanın fikri olan ‘Evrensel (Turing) Makinası’ kavramının kitabıydı. Makale ayrıca tanımlanabilen numaralar kavramını da tanıtıyordu.
1936 Eylülünden 1938 Temmuzuna kadar vaktini Princeton Üniversitesi, Modern Çalışma Enstitüsünde,
Alonzo Church üzerinde çalışarak geçirdi. Salt matematiksel çalışması kadar kriptoloji çalıştı ve ayrıca dört aşamalı elektro-mekanik çift çarpanın üç aşamasını bitirdi. 1938 Haziranında Princeton’dan Felsefe (Dr.) öğretmenliği hakkını kazandı; bir Turing makinesinin çözemeyeceği problemler araştırmasına imkân vererek kehanetlerle büyüyen Turing makineleri bilimsel tezini bağlantılı hesaplama kavramı olarak tanıttı.
Cambridge’e geri dönerek,
Ludwig Wittgenstein’in matematik temelleriyle ilgili derslerine katıldı. Turingin savunmacı biçimciliği ve Wittgenstein’in matematiğin kesin gerçekleri keşfetmek yerine onları icat ettiği tartışmasıyla, iki tartışılan ve uyuşmayan vardı. Ayrıca Hükümet Kod ve Şifre Okulunda (
GCCS) yarı-zamanlı çalışmıştır.
KRİPTANALİZİkinci Dünya Savaşı sırasında, Turing Bletchley Park’ta Alman şifrelerini kırma girişimlerinde baş katılımcılardan biriydi. Kriptanaliz üzerine çalışmalar savaştan önceki Şifre Bürosundan
Marian Rejeski,
Jerzy Rozycki ve
Henryk Zygalski tarafından
Polonya’da idare edilirken, aynı anda Enigma makinesi ve Lorenz SZ 40/42 yi (İngilizler tarafından ‘Tunny’ kodadıyla Uzak Yazıcı şifre parçası),bozmaya birçok görüşüyle katkıda bulunmuş, ve bir süreliğine, Alman deniz kuvvetleri işaretlerini okumadan sorumlu bölüm, Hut8’e liderlik etmiştir.
Turing 1938 Eylülü itibariyle Hükümet Kod ve Şifre Okulu adına, İngiliz kodlarını kırma organizasyonunda yarı-zamanlı çalışmıştır. Alman Enigma makinesi problemi üzerinde çalışmış ve
GCCS’de kıdemli kod kırıcı
Dilly Knox’la işbirliği yapmıştır. 4 Eylül 1939’da,
Birleşmiş Krallık’ın
Almanya’daki savaşı deklare etmesinin ertesi günü,
Turing GCCS’nin savaş zamanı üssü Bletchley Park’ta muhbirlik yapmıştır.
TURING-WELCHMAN BOMBESİBletchley Park’ta uğraşılan haftalarla, Turing Enigma’yı 1932’deki Bomba’dan daha hızlı kırmaya yardımcı olacak elektromekanik bir makine tasarladı; Bombe adı, orjinal Çek-dizaynı Bomba adlı icadın üzerine verildi. Bombe, matematikçi Gordon Welchman’ın artan önermesiyle, öncelikli araçlardan birine ve başlıca makineleştirilene dönüşerek, Enigma-korumalı mesaj trafiğine saldırmada kullanıldı.
Turing’le aynı dönemde Bletchley Park’ta kriptanaliz üzerine çalışan Profesör Jack Good daha sonra : ‘ Turingin en önemli katkısı, bence, kriptanalitik makine Bombe’nin dizaynı kısmıdır. Eğitilmemiş bir kulak için oldukça absürd gelen bir mantık teoremi, şöyleki bir çelişkiden herşeyi anlayabileceğinize dair bir fikri vardı.
Bombe Enigma mesajlarında kullanılacak muhtemel doğru düzenlemeleri(örn.çark komutları, çark ayarları...vs) araştırdı, ve uygun bir crib (:makul bir şifresiz metin parçası) kullandı.Çarklar için her muhtemel düzenleme için(10/19durum komutu olan ya da normaldeki üç değişkenin Enigma’sına kıyasla nihayetinde dört çarklı U-boat Enigmalar için 10/22) Bombe elektriksel olarak tamamlanan, crib’i esas alan bir dizi mantıksal sonuç sergiledi. Bombe bir çelişki belirdiğinde tespit etti ve bir sonrakine taşıyarak düzenlemeleri eledi. Muhtemel düzenlemelerin çoğu çelişkilere sebep oluyor ve detayların araştırılması için bir kaç tane bırakarak kalanı bir kenara atılıyor. Turing’in Bombe’si ilk kez 18 Mart 1940’ta kuruldu. Savaş sonunda operasyonda ikiyüzün üzerinde Bombe vardı.