MADAM CURİE

MADAM KÜRİ

1867 yılının 7 Kasım günü Polonya'da Marja Sklodowska' da doğmuş olan Madan Küri (Marie Curie), 1895 yılında ahşab dermeçatma laboratuarında çalışırken,ne o,ne de bir başkası radyum'un adını bile duymuş değildi. Madam Küri, genç, mesleğinde gerçekten parlak fakat yoksul bir Fransız bilim adamı Pierre Curie,(Küri) ile evlenmiş bir kimyagerdi. Paris'te küçük bir apartman dairesinde yaşıyorlardı. Marie kocasıyla birlikte laboratuarda çalışıyor pnun iletkenlikle ilgili denemelerine yardım ediyordu.

Onların dostu Henri Becquerel adındaki bir başka bilim adamı, o yakınlarda uranyum adı verilen bir metalle ilgili bir buluş yapmıştı. Becquerel'in buluşu, uranyumun gözle görülmeyen esrarengiz ışınlar ya da bir cins enerji yaymasıyla ilgiliydi.

Henri Becquerel tamamen rastlantı eseri olarak, bir parça uranyumu poz verilmemiş,ışık geçirmeyen siyah kağıtla kaplı bir fotoğraf levhasının (eski makinelerde fotoğraf kağıdı yerine bunlar kullanılırdı) üzerinde unutulmuş ve ertesi sabah fotoğraf levhasının ışık almışcasına bozulduğunu görmüştü. Uranyumun siyah kağıttan geçen bir ışın yaydığı besbelliydi.

Becquerel aynı şeyi bir kez de pekblend'le denedi. Sert ve siyah bir eleman olan, aynı zamanda "piçblend" diye bilinen maddenin, fotoğraf levhası üzerinde uranyumdan daha güçlü ,bir etki yapmış olduğunu gördü. Pekblend'in içinde (bileşiminde) uranyumdan başka bir eleman daha olmalıydı. Fikir ve görüşlerini, dostları olan Küri ailesiyle de tartıştı. Karı-koca bu olayla son derece ilgilenmişlerdi. Alelade ışık ışınlarının geçemediği cisimlerden geçen bu esrarengiz ışınlar acaba ne olabilirdi? Bunların kaynağı neydi? Başka elemanlarda da bu yayım gücü var mıydı?

Madam Küri, bilim dünyasında bilinen bütün elemanlarla deneyler yaptı. Sadece Uranyum ve torium'da bu radyasyon eyleminin bulunduğunu açığa çıkardı. Bu maddeleri "radyoaktif" diye isimlendirdi. Fakat Becquerel bildiğinden şaşmıyordu. Ona göre pekblend'in bileşiminde bilinmeyen bir eleman daha vardı. Madam Küri bunu ne yapıp edip bulmalıydı. Artık Fizik Okulunda öğretim üyesi olan Pierre de karısına yardım ediyordu.Her şeyden önce, çalışacak daha iyi bir laboratuar ve yeteri kadar pekblend bulmaları gerekiyordu. Fizik Okulu'nun direktörü onlara çalışacak bir yer sağladı ama, pekblend'i nereden bulacaklardı?Pekblend son derece pahalı bir maddeydi. Sonunda, Avusturya hükümetinin elinde tonlarca pekblend bulunduğunu öğrendiler. Uranyumu ayrıştırılmış olduğundan, Avusturya hükümeti bu pekblend'e değersiz gözüyle bakıyordu. Sadece nakliye parasını ödeyerek diledikleri kadar pekblend sağladılar.

Çalışmalarının ilk kışı,kötü hayat şartları nedeniyle Madam Küri zatürre oldu. Fakat çabuk iyileşti. Ertesi yıl ilk kızı İrene doğdu. Her şeye rağmen çalışmalarını devam ettirdi. 1898 yılında Pierre Curie öğretim üyeliğini bıraktı. Sekiz yıl omuz omuza, tam bir anlaşma ve işbirliği içinde yoğun çalışmalarını sürdürdüler. O yılın Temmuz ayında, uzun ve zorlu çalışmaları başarıyla sonuçlandı. Pekblen'de bir değil, iki yeni radyoaktif eleman daha bulunduğunu açıkladılar.

Madam Küri,bunlardan birini Polonya'nın onuruna "polonium" diye,ötekini de "radyum" diye isimlendirdi. Radyum, uranyumdan bir milyon kez daha radyoaktifti. Sadece 1 gramının bedeli 10. 000 İngiliz lirasını geçiyordu.Son derece değerli ve ender bir metalik eleman olan radyum'u buluşu dolayısıyla, Be cquerel ve Küri ailesi Nobel Armağanı aldılar.

Günümüzde kanser tedavisinde ve çok önemli diğer bazı uygulamalarda kullanılan radyumun bulunması için, Küri ailesi 8 ton pekblend'i ayrıştırmak zorunda kalmışlardı.
BEYZANUR KÖROĞLU 7/B 121

marie curie



1863 yılında Ruslara karşı yapılan başarısız Polanya ayaklanmasından kısa bir süre sonra Polonya'da doğdu. Lise eğitimini takiben, Paris'te bulunan abisinin ve kız kardeşinin eğitim giderlerini karşılamak için çalıştı. Aynı zamanda kendi Paris yolculuğu için de yeterli parayı biriktirdi. 1891 yılında Sorbonne Üniversitesine girdi. Marie Curie o tarihlerde maddi imkansızlıklar içinde olmasına rağmen (bir keresinde sınıfta açlıktan bayılmıştı) sınıfın en başarılı öğrencisiydi.

1895 de Fransız kimyacı Pierre Curie ile evlendi. Pierre Curie o tarihlerde piezo elektriği keşfeden bilim adamı olarak tanınıyordu. (Bir piezoelektrik kristaline basınç uygulandığında bir potansiyel farkı meydana gelir). Marie Curie, piezoelektrik özelliği olan maddeleri kullanarak radyoaktif maddelerin aktifliğini ölçmek suretiyle uranyum ve toryum elementlerinin radyoaktif yapıda olduklarını gösterdi. 1898 yılında Marie ve kocası uranyum cevherinin içerdiği yeni bir radyoaktif element keşfettiler. Bu yeni elemente madam Curie'nin ülkesinin adını, polonyum adını verdiler. 1898 yılının sonlarında Curie'ler radyum olarak adlandırdıkları, çok daha aktif bir elementi eser miktarda elde edilebildiler. Tartılabilir çoklukta radyum elde edilebilmek için çok büyük çaba sarfederek, uranyumca zengin cevherden radyumu ayırabildiler: Tonlarca cevheri dört yıl boyunca defalarca saflaştırarak ve kendi birikimlerini de bu iş için sarfederek, 0,1 g radyum elde etmeyi başardılar. 1903 yılında Marie ve Pierre Curie, A.H Becquerel ile birlikte radyoaktif maddeler ile yaptıkları çalışmalardan dolayı Nobel fizik ödülünü kazandılar.

Madam Curie, eşinin 1906 yılında bir trajik kaza sonucu ölümünden sonra, eşinin Sorbonne Üniversitesindeki profesörlük görevini devraldı. Ne yazık ki, kendisinin bir bayan olmasından kaynaklanan, bilim komitesinin önyargılı davranışlarıyla karşılaştı. Örneğin, Fransız Bilim Akademisi üyeliği bir tek oyla reddedildi.

Madam Cruie 1911 yılında, radyum ve polonyumun keşfinden dolayı ikinci Nobel ödülünü de kimya dalında aldı. Hayatının son yıllarını Paris Radyum Enstitüsünü yönetmekle geçirdi. Madam Curie, yıllarca, radyoaktif maddelerden yayınlanan radyasyona maruz kalmış olmanın neden olduğu kan kanserinden öldü.

DoğumÖlüm

'Marie Curie'

Polonya asıllı Fransız fizikçi ve kimyacı

7 Kasım 1867 Varşova-Polonya

4 Temmuz 1934 Savoy-Fransa

Marie Curie, Madam Curie olarak da bilinir. (Asıl adı Maria Skłodowska), (7 Kasım 1867 – 4 Temmuz 1934), Polonya asıllı Fransız fizikçi.
Radyoaktivite üzerine yaptığı çalışmalarla iki kez Nobel Ödülü kazanmıştır. Uranyumla yaptığı deneyler sonucu radyoaktiviteyi keşfetti. Toryumun radyoaktif özelliğini buldu ve radyum elementini ayrıştırdı. 1903 Nobel Fizik ödülü, 1911 Nobel Kimya ödülü sahibi ve Radyoloji biliminin kurucusudur. Çalışmalarıyla bir çığır açan Curie, Nobel Ödülü'nü alan ilk kadın, bu ödülü iki kere alan ilk biliminsanı olmuştur.
== Yaşamı == [ Polonya'daki Varşova kentinde doğan Marie Curie (doğduğunda adı Maria Skłodowska), ablası Bronya ile birlikte öğretmen anne-babanın eğitimi ile yetişti. Gençlik yıllarında Varşova, Rus yönetimi altındaydı. Siyasi aktifliği, Varşova'dan ayrılmasını gerektirdi. İlk olarak Kraków'a giden Maria orada istediği bilimsel eğitimi alamayacağını gördü. Ailesinin parasal desteğinin az olması sebebiyle Paris Sorbonne'da tıp eğitimi alan ablası Bronya'ya eğitiminde yardım etmeye karar verdi. Ablası da karşılığında matematik ve fizik eğitimi alması için yardım edecekti.
1891 yılında Paris'e ablasının yanına gitti. Küçük bir tavan arasında kötü koşullarda yaşayarak eğitimini sürdürdü. İki yılda sınıfının birincisi olarak fizik derecesi aldı. 1894 yılında ikinci derecesi olan matematiği de bitirdi. Bir sonraki hedefi ise öğretmenlik diploması alıp Varşova'ya dönmekti.
1894 yılında, kardeşi Jacques ile piezoelektriği keşfeden Pierre Curie ile tanıştı. 35 yaşındaki Pierre Curie, Endüstriyel Fizik ve Kimya Okulu laboratuvarının başkanıydı. Maria ve Pierre, ortak bilimsel ilgilerinin de katkısıyla birbirlerine bağlanıp, Temmuz 1895'te evlendiler. Bu tarihten itibaren Maria Skłodowska yerine Marie Curie adını aldı.
1896 yılında öğretmenlik diplomasını aldıktan sonra 1897'de, daha önce Henri Becquerel (okunuşu: Bekerel)'in duyurduğu, uranyum tuzlarının yaydığı, sonraları radyoaktivite olarak adlandırılacak ışın üzerine detaylı araştırmalara başladı. Fakat Eylül 1897'de ilk kızı Irene'in dünyaya gelmesi, çalışmalarına ara vermesine sebep oldu.
1898 başlarında çalışmalarına hız veren Marie toryumun da bu ışınları yaydığını farketti. Bu noktada eşi Pierre de kendi çalışmalarını bırakarak Marie'ye yardım etmeye başladı.
Bu arada Becquerel, iki farklı uranyum mineralinin daha aktif olduğunu keşfetti. Mineralleri çeşitli kimyasal işlemlerden geçirdikten sonra polonyum ve radyum elementlerini elde etti. Temmuz 1898'de Curie'ler yeni radyoaktif bir element olan ve uranyumun radyoaktif bozunmasından ortaya çıkan polonyumu bulduklarını duyurdular. (İsmini Marie'nin vatanı Polonya'dan esinlenerek koydular). Eylül 1898'de Fransız kimyacı Eugene Demarchay'ın spektroskopi yöntemi ile tanımlanmasına yardım ettiği, doğal radyoaktif element radyumu duyurdular.
Marie, 1903 yılında doktorasını vererek Fransa'da gelişmiş bilim alanında doktora unvanı alan ilk kadın oldu. Aynı yıl kocası ve Becquerel ile paylaştığı Nobel Fizik Ödülü'nü alarak, tarihte Nobel Ödülü alan ilk kadın oldu.
1904 yılında eşi Pierre Sorbonne'da öğretmenliğe başladı. Marie de Sevr'deki bir kızlar okulunda fizik öğretmenliği yapmaya başladı. Aynı yılın sonlarına doğru ikinci kızları Eve doğdu. O sıralar Marie ve Pierre,radyasyondan kaynaklanan rahatsızlıklar geçirmeye başladılar. Radyumun dokuya verdiği zarar, araştırmacılar tarafından kabul edilmeye başlanmıştı. Aynı zamanda, radyumun etkisinin kötü dokulara uygulanarak tedavide kullanılabileceği fikri de doğmaya başlamıştı. Amerikalı mucit Alexander Graham Bell, kanserin tedavisi için tümöre radyum verilmesini önermişti.
19 Nisan 1906'da Pierre Curie bir at arabasının çarpması sonucu öldü. İki çocuğu ile dul kalan Marie, kocasının Sorbonne'daki öğretmenlik görevini sürdürdü ve 1908'de Sorbonne'daki ilk kadın profesör oldu.
Curie ve Poincare 1911'de Solvay konferansı sırasında



1911 yılında radyum ve polonyumun keşfi ve araştırılmasındaki rolünden ötürü Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü. Böylece tarihte iki Nobel ödülüne sahip ilk kişi oldu. Yaptığı çalışma bir elementin radyoaktif işlemlerden sonra başka bir elemente dönüşebileceğini gösteriyordu. Bu kimya alanında yepyeni bir sayfaydı.
Bu başarılarının yanı sıra kişisel saldırılara maruz kaldı. İlk olarak tümü erkeklerden oluşan Fransız Bilim Akademisi bir oyla üyeliğini reddetti. Ardından, Paul Langevin ile arasında aşk ilişkisi olduğuna dair dedikodular yayılmaya başladı. Evli ve Pierre Curie'nin yakın dostu olan Paul Langevin ile Marie arasındaki bu dedikodu gazetelere Langevin skandalı olarak yansıdı ve Marie'nin ikinci Nobel Ödülünü alması bile arka plana atıldı. Langevin gazetenin baş editörünü halkın önünde yapılacak düelloya davet etti. Editörün silahını çekmemesi ile o zamanın anlayışıyla gülünçleşen olay, konunun kapanmasını sağladı.
Marie Curie, Aralık 1911'de Nobel ödülünü almak için Stokholm'e gitti. Buradaki konuşmasında, Pierre Curie'nin yardımlarını küçümsemediğini de belirterek, radyoaktivitenin atomun bir özelliği olduğu hipotezinin kendi çalışması olduğunu duyurdu. Fransa'ya geri dönen Marie Curie, çalkantılı geçen yılın etkisi ile depresyona girdi.
1914 yılında Paris Üniversitesi'nde Radyum Enstitüsü kuruldu ve Marie Curie ilk müdür olarak atandı. Hayatı boyunca radyumun tıptaki önemine dikkat çekti. I. Dünya Savaşı sırasında kızı Irene ile birlikte, genç kadınlara x ışını teknolojisini öğretti. Ayrıca fizik tedavi uzmanlarına savaş ortamında radyoloji ekipmanını nasıl kullanacaklarını gösterdiler. Bu esnada yüksek dozda radyokaktif ışına maruz kaldılar.
1920'li yıllarda bilime katkısını sürdürdü. Varşova'daki Radyum Enstitüsü'nün kurulmasında önemli rol oynadı. Başkan Herber Hoover'ın kendisine verdiği 50.000 dolar ödülle Varşova'da yeni kurulan laboratuvara radyum aldı.
1934 yılında Fransa'nın Savoy kentinde kan kanserinden öldü. Hastalığı, aşırı dozda radyasyona maruz kalmasına bağlandı. Bu yüzden ona "bilim için ölen kadın." denildi. Radyokaktivite çalışmalarından dolayı, radyokativite birimine "curie" denilmektedir.Ayrıca o dönemlerde atomla ilgili çok şeyler bulmuştur. 20 Nisan 1995' te Marie Curie' nin mezarı Fransa' nın ulusal anıt mezarı olan Panthéon' a taşındı. Bu nedenle Maire Curie başarılarından dolayı bu şerefe layık görülen ilk kadındır. O zamanlarda tuttuğu not defterleri bile o kadar radyasyona maruz kalmıştır ki, bugün o defterler radyoaktif koruma altında incelenebilmektedir.
Wikimedia Commons'da Marie Curie ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

• 1903 - İngiliz Kraliyet Birliğinden Davy madalyası
  
• 1911 - Nobel Kimya Ödülü
  
• 1921 - Bilime katkılarından ötürü, Amerika'nın kadınları adına, başkan Warren Harding'ten 1 gram radyum
  

duygu taşdemir 6/a 107 (crazy stars)

TeŞeKKüRLeR Madam Cruie modern radyolojinin annesi olarak da bilinir