kumral dede(abdal)

Kumral Dede(Abdal veya Ebdal)

Osmanlı Devletinin kuruluş yıllarında yaşamış mücahit ve akıncı bir derviştir. Doğum tarihi ve yeri bilinmemektedir. Asıl adı Turgut olup, Şeyh Edebali Hazretlerinin müritlerindendir. Kumral Dede, hem İslamiyeti yaymak hem de kafirlerle harp etmek üzere vazifelendirildi. Kumral Dede, İslamiyet’in yayılması için pek çok gayret gösterdi.

Bir gün Ermeni derbenti denen mevkide Hızır Aleyhisselâm’la karşılaşır. Hızır Aleyhisselâm Osman Gazi’yi kastederek. “O yiğidin istikbali çok parlak” der, “Var bul onu ve müjdeyi ver!”

-Nasıl bir müjde?

-Yakında rüyasını görür.

-Sırrı bileydik, tabirini yapardık.

-Tabir Şeyh Edebâlî’ye yakışır.

Ebdal Kumral, dergâha koşar. Vardığında sohbet başlamıştır. Bir köşeye sokulur, diz çöker. Bakın şu işe ki Osman Gazi de oradadır. Genç mücahid kelimesini kaçırmadan şeyhini dinler.

Edebâlî Hazretleri “Toprağa bağlanın!” der, “Su kullanın, ağaç dikin, bahçelerinizi elden geçirin.” (Bunlar şu coğrafyada kalıcı olduklarına dair işaretlerdir) “Fukaraya sahip çıkın, âlimlere hürmet edin.”

Ve bir sır fısıldar: “Heybetli görünmek isteyen, Kuran okusun!”

Gecenin ilerliyen saatlerinde Osman Gazi el öper, müsaade ister. Edebâlî hazretleri gözlerini kısar, geceyi dinler. Sonra nedendir bilinmez “Sabah ola hayr ola” der, “gelin kalın burada!”

Bu diyarda ona itiraz ne mümkündür. “Başüstüne” der, baş eğerler.

Derhal döşekler serilir, kandiller çekilir. Avludaki takunya tıkırtıları azala azala kaybolur. Ocaktaki meşe kütüğü çatırtıyla yanar, duvarda kızıl lekeler dolaşır. Dolunay ak gölgelerle ilişir ılık zemine. Uzaktan uzağa ulumalar duyulur ve ıslık dilli bir rüzgâr…

Osman Gazi ayağını uzatıp yatamaz. Zira odada Mushaf-ı Şerif vardır. Bir köşeye bağdaş kurar, tesbihi ile baş başa kalır. Ama bir ara içi geçer, Edebâlî Hazretlerinin göğsünden çıkan bir nurun kendini kuşattığını görür. Sonra vücudu çınara döner. Dallanıp budaklanır ve çok büyür. Yaprakları bulutlara varır, kökleri kıtaları tutar. Dağlar ovalar, nehirler, şehirler… İnsanlar fevç fevç gelir gölgesine girerler. Huzurlu ve neşelidirler.

Osman gazi rüyanın heyecanıyla gelir kendine. Avluda tıkırtılı takunyalar, su sesi ve şıngırtılı ibrikler. Derken müezzinin yanık sesi odayı doldurur. Mescide geçerler. Osman gazi rüyanın tesirindedir hâlâ. Ebdal Kumral sorar. “Ne oldu sana?”

-Bir rüya gördüm hocam.

Garip bir rüya!

-İyi ya, işte fırsat.

Şeyhimize arzeyle.

-Hata etmeyiz değil mi?

-Söylediğin şeye bak.

Osman Gazi, hani o meydanlara sığmayan yiğit Edebâlî Hazretleri’nin yanında sesini çıkaramaz. Bırakın konuşmayı, nefes almaktan çekinir. Ama bu kez derdini söylese gerektir. Mahçup mahçup rüyasını anlatır. Edebâlî Hazretleri kısa bir tefekkürün ardından “Ey oğul. Sana müjdeler olsun!” der, “Göğsümden çıkan nur kızımdır (Bâlâ hatun). Seni kuşatması evleneceğinize işarettir. Ağaca gelince: Sen büyük bir devlet kuracaksın. Evlatların adaletle hükmedecekler. Allah-ü teâlâ seni ve neslini insanların İslâm’la şereflenmesine vesile edecek.

Ebdal Kumral heyecanlıdır. “VAllahi doğru söylüyorsun!” der, “Hızır Aleyhisselam’ın bildirdiği müjde bu
olmalı!”

Bu hadiseden sonra Osman Bey, kılıcını ve maşrapasını Kumral Dedeye vererek padişah olduğunda kendisine bir şar, hisar vereceğini vaat etmiş ve kılıcının bir nişan olduğunu beyan etmiştir.
Ermenilerden aldı hisarı Kumral Dede'ye sunmuştur.
ÖMER KÜRŞAD ÇAYIR